Dikter

    VÅRVON

Å ja menn er det morsamt å liva lel,

å gå å sjå at vetteren får våren fell.

Du gled deg over fuglesang og blom på vang,

og ser og undrast på so mangt all dagen lang,

sjølv løgvetonni ser de der er solglans i.

Og bondemannen ruslar till sitt åkerland,

der strår han ut den gylne såd med varleg hand,

og vonar på ein sumar god og rikt Guds lån,

den voni held han fast på gjennom kav og onn,

og då er det so morsomt å liva lel.

Kan henda gamle blakken tykkjer det vert stridt

med mas og kjas og viking både hit og dit,

men slepp han ut ur selen, skal du berre sjå

han hiver opp med enden, let salutten gå,

for ja men er det morsomt å liva lel.

Snart hiver heile ungeskrollen sko og sokk,

og meinar på at vatnet no er lunka nok,

so dei i bekkjeslupen trygt eit laug kan ta,

og sidan renna berrføtt ifrå stad til stad,

for ja men er det morsomt å liva lel.

Men gamle bestefar med knortekjepp i hand,

med tankane han er visst i eit anna land,

til Sjonarhaugen ruslar han, so smått det går,

der set han seg og hugsar på so mang ein vår,

og jamnast var det morsamt å liva lel.

HENNAR MINNE

Du bodet fekk frå herren din:

kom heim og hjå meg ver.

Då gjeld `kje lenger retten min

til deg som var meg kjær.

Eg klagar ei, for væl eg veit

at den som trygt på honom leit

den største sæla vann.

Din dag er all, di sol gjekk ned

då påske-soli rann,

ho lyser deg til himlens fred,

den beste nokon vann.

For påske-sol um vår gjev von

og lækjedom for sår og tjon,

som vetterkulden gav.

Eg takkar deg for alt du gav

i meir enn tretti år:

For kvar ei byrd’ du letta av,

for kvar eit heila sår,

for morshand og for fylgje godt,

for umsut gjennom stort og smått,

til siste andedrag.

Til Rannveig Agdestein gravferd Stord 15 april 1944

Andreas O. Agdestein

LANGENUEN

Han er for det meste, ein likande kar

frå solrenningsstundi til solauga glar;

og jamvel um natti han kan vera fin

når sjustjerna glimer og månen han skin.

Då fær han kring herdi

sitt sylvstika nattlin,

og det hev den gjerdi,

det braglar og bråskin.

So ligg han døser og rullar si båra,

men veit ikkje sjølv at han mannen kan dåra.

Og kanskje drøymer han litegrand, fanten,

um skyllskap nær med den store Atlanten.

Dy tykkjer dei alle

som ute gjeng reikar,

at sylvspon hev falle

der småbåra leikar.

 Men hende det stundom at stormbrosa gol

og skylaget skygde for måne og sol,

fyrst rugga den gamle i sesen sin tung;

men fann han fryst tonen sin, so vart ung,

då spela han upp, mann

med ramaste slåtten;

då skratta og lo han

den vitlause låtten.

Og båra trøt dansen i kvilelaust jag,

ho hev ikkje ro anten natt eller dag.

Av perlesett knipling på snjokvite skaut

det fløymer og flør yver nakken so kaut

di mere det durar

kring verslitne nesi

og baular og burar

i luren han blæs i.

Når stormrytmen hjalar med yling og as

fra høgaste fistel, til grovaste bas,

Gud hjelpe den mann som på bårerygg driv

og ikkje ser kans til å berga sitt liv,

so ikkje med gråten

den ferdi må enda,

so mannen og båten

kan heimatter venda!

Men ungdom hev drøymther, - og drøymer vel ann

um rett og um rang millom fullvaksne menn,

og rytmen frå Nuen i stilla og storm

var med og gav hugmåli farge og form.

Ei moderlig tåra,

eit ”Lukka på ferdi!”

So reid han på bara

til møte med verdi.

FISKETUREN

Doven dønning og sunnanvindsgræl

farande fjord!

Set ut båten og aus han væl,

til fjords eg roro,

Seien leikar ved Ladbergs-lande,

Udna kjankar og eri vande

for suvl på bord

Soleis tala han Horsehaug-Tor

til drengen sin,

kringum han trippa i ansemd stor,

og skipa inn;

vabein og klepp og djupagnssnøre

droger og agn og alt sitt føre,

og nisteskrin.

Udna med ihug golve sopa

og skura bord,

høyrde so kallen heimatt ropa,

på dør ho for.

Kvinnfolk heng på den gryta djupe

er so de fryser på fiskesuppe

og mette stor!

Til svara Udna i ordi kaut,

på kvinnfolkvis:

Stor fiskelukka du aldri naut,

din stovegris.

Tjenker mest eg skal steika bakpå

all den fisk du i dag fær tak på

med måta hiss!

Tor han laut i androren slita

med vali hand.

Ikkje vilde den seien bita

ved Ladbergs land.

Freista både med pilk og snøre,

ikkje beine fekk han: - Tvi vøre,

nu sputta han.

Vide ikring han fer og flakkar,

friskt det gular.

Soli sig, imot kveld det lakkar,

upp han sular,

likkar smått imot heimelande,

der smett morten i tarebande,

ein spretten kar.

I Sjømedviki han tok eit hav,

ja fleirde med;

morten seg syttan um agne gav,

han kom kje te´:

- Tykje anamme ganderota

ho stal agne og lekker åta,

det utyske!

Heimatt rodde so sliten ein mann

frå fiskeferd.

Udna på vorsteinen helsa han,

av harm han ler:

- Ser du møter med steikepanna,

slik ein truskap, det må eg sanna,

ein skjeldan ser!

     JONSOK

Danse no dros og danse no dreng,

slåttane kling so kvate frå streng.

Sviv over vollen, lette på tå,

i kveld skal midtsumardansen gå

kring bålet på Bjørkåsreini.

Hoppe og danse, tak det på spreng

natti er kort når gjenta o dreng

kaan seg i dansen svinga og snu

på Bjørkåsvollen ved Kinnarbru,

og natti er ljos som dagen.

Sildre no bekk og suse no å,

dure no frossar, syng fuglar små.

Kviske no vind isumarleg kveld

mildt gjenom lauv i sigrøne feld

til sumaren hyllningskvede!

Gråtmilde fjord, du stille din gråt

vogge deg no, so lint og so smått,

susle ved strandi sogone små;

det finst vel dei som vil lyda på,

i kveld det er jonsokkvelden.

Kven var vel han, som løyndvegar små

skuggered du langs strandi såg gå?

Gjenta ved naustet, kven var vel ho?

Sladre, og seg oss om det var so:

I båten du bar sat båe.

Gråskalla fjell blåaste blått

sveiper seg inn, når det lid mot nott.

Teg, og ver stille! Var det ’kje som

klagande rop frå Nordlidi kom

der framme ved Kinnarhaugen?

Nog litegrand, det gjorde du visst,

bleik under hetta rekna du sist

huldri vart sedd ved haugane der

av Hans i Snippen og August Per

og det var just jonsoknotti.

Danse no dokka, fela ho laet.

Tru ’kje at det i Kinnarhaug græt.

Sumaren er so lettføtt ein svein,

før ein det ansar gulnande grein

melder om at han er borte.

Jonsok 1946.

     EIN MINNESTEIN

Denne steinen som du ser

frampå Haslebakken der,

han er diger kan du tru,

og han er ’kje greid å snu.

Haugfolk budde der innunder

den tid oldefar var gut,

og stille midnattstunder

båra feleslåttrar ut.

Der er rita mange namn

up på toppen flat og jamn,

der er bumerke og tal,

og ein hest med beitsl og sal.

Som kviskring frå ei tid som òr

og aldri atter vender

der stig frå desse teikn og ord,

som mosegrodde stend der.

Når me born på toppen stod,

såg me heilt til heidningland;

men dei vaksne berre lo

og sa det hette Valestrand.

Lenger vekk eín vismann budde,

han skru snart till østerland,

og han vesle Jokum trudde

at han heitte stortingsmann.

Mangt me såg og undrast på

uppe der frå steinen grå.

Dvergemål. kva var vel det?

Vaks der sirup i eit tre?

Kanskje månen yver Nipa

var gudfaders gulltalerk,

der han la ei orøykt pipa

etter nattverd god og sterk?

Jonsokbrudlaup heldt me der,

vesle Turid bruri er.

Halm var kruna fletta av,

dugleg me i skåli gav.

Og når geiti hans Per Skylje

remjeskreik somm aller mest,

tykte heile brudlaupsfylje

at ho messa som ein prest.

Men kvart som åri gjekk,

leiken andre former fekk;

låttmild taus og kåte dreng

tok seg helst ein dansesleng.

Når det grønskat fint i reinen

og med vika det var slutt,

ljoma fela ifrå steinen

som då oldefar var gut.

Som ein minnestein han stend

i vår gamle stille grend.

nder mosefelden grå

fedrar hev du helsing frå.

Men i dag er domen fallen,

feiselslag alt ilsleg gnell;

boreståli gneg i skallen,

snart for skoti gubben fell.

    SOLSNU

I går snudde soli

og vintersolsnu er

no fra under joli

i myrker og uver.

Men det har me røynt,

korleis elles det råka,

at soli ho sveik ’kje

om vinteren bråka.

Og difor so går det

mot ljosare dagar,

mot vår og mot lauvsprett

i grønkande hagar.

Snart ser me kvart frosttroll

på røming or landet

med issvell i augo

og vråskoddeande.

Ja velkomme vere

du, stigande solflaum!

Du ljosstrålar bere,

med aukande livsstraum

til liv, som talmast

i vinteren tunge,

til jordi, vår moder,

den æveleg unge.

Og kunde på jordi

det soleis seg sem`ja,

at meir enn i ordi

hans rike vart fremja,

den mannen med hyller

ved vinternatts leite,

og konge og frelsar

og fredsfyrste heite`.

At solsnu i hjarte

alt filk kunde kjenna,

og strålane bjarte

få svartgiren brenna,

at sol under himlen

og soli i hjarte

fekk samstundes magt

imot vinteren svarte.

Då torde det henda,

at sanne vart ordi,

om fred som skal venda

attende til jordli,

og skapa den hugnad

me sårt trådde etter

i myrker og kulde

og veksande vetter.

    DRØMMELAND

                           1.

Der hvor drømmeland sig hævet

i vår barnefantasi

lå et slot, på spir stod skrevet:

- Hver en vantro, drag forbi!

Men vi trodde, derfor gjested vi

så ofte dette slot,

og det navn stod for os skrevet

som i guld mot himmelblåt.

Siden blev det mere skjelden

at vi fandt vårt drømmeslot

når igjennemn ruten kvelden

spredte stænk av himmelblåt,

for vi trodde ikke lenger

som vi altid gjorde før,

fantasien var ei vingen

som os bar til slottets dør.

Her går et roens tog idag

til kampene for hjemmet,

med viljens præg i ansigtsdrag

det får sin gjerning i fremmet.

Og fantasien tok man med,

den var de seil man satte.

Hvor denne fylking stener frem

står ”hjemmets vel” ved ratte`.

Ja, gå du sterke troens tog,

til kampane for hjemmet,

og gjør det lyst i hver en krog

hvor lykkens vekst står hemmet.

Fagert følgeskap du har

av de svenner og de terner

som dig lyser frem på fjærden

med Gudfaders klare stjerner!

Fantasi på seilerferden

over traurighedens hav,

tro som overvandt en verden

gjennem livets mange krav,

den gjør lange mil korte

ifra nederlag til seier,

hin gir lys i nætter mørke

gjennem enene vi eier.

                          2.

Og når nat bag blygrå rute

kysset øiet vårt i blund,

stevnet kjekk vår lille skute

dit i drømmene en stund.

Fagert følgeskap vi hadde

av småsvenne og av terner,

som os lyste frem på ferden

med Gudfaders klare stjerner.

For vi elsker dette lander

med di tusinder av hjem,

og trods alt, tror vi ei andet

and det atter vil gå frem.

Til kamp mot tvilens ugresfrø,

som i tidens storme strødde.

Det folk aom dør, til gagns ei dør

for troen på gjenreisning dødde!

For drømmeland vi en gang fandt,

vi har et nyt for stavnen:

Det klarest står når dagslys svandt

og drømme fylder favnen.

Når igjennem ruten kvelden

drysser stænk av himmelblåt,

ser vår tanke som i fjernsyn

spir og tårn av landets slot.

Kanske netop derfor var det,

vi av fik i bytte

ofte siden hen for slottet

og de gyldne spir en hytte

for vårt kjekke lille drømmeskip

en ussel, sprukken sjekte,

og for følgeskap en vennflok,

hvis venskap ei var egte.

Den tro som gjennem kampens dag

i tvilen ei forblødde,

en fantasi hvis vingeslag

et dådensdagsverk fødde,

den spirer best i hjemmets jord,

og skal av hjemmet fredes

så lenge i et elsket hjem

for barn av mor der bedes.

Vel går som pest og sott i dag

fra hjem til hjem i landet

så mangt et troens nederlag,

hvor mang en skute strandet.

Til kampen da for troen

i eget sind og eget hjem,

for ungdomsfantasien

i os og våre vi’dre frem!

Sammanställt av Kent O Agdestein Vatna